İnvaginasiya – 2 yaşından kiçik uşaqlarda ən çox rast gəlinən bağırsaq keçməməzliyinin əsas səbəbidir. Xəstəlik adətən 4-cü aydan başlayır və 10-cu ayda ən yüksək səviyyəyə çatır. Lakin invaginasiya hər yaşda uşaqlarda müşahidə oluna bilər və təcili cərrahi müdaxilə tələb edən vəziyyətdir.
İnvaginasiya nədən yaranır?
Əksər hallarda invaginasiya tənəffüs yolları və ya bağırsaq infeksiyasından sonra yaranır. Bu zaman qarın boşluğundakı mezenterik limfa düyünləri şişir, bağırsaq divarındakı Peyer plakları böyüyür (hiperplaziya), nəticədə bağırsağın bir hissəsi digər hissəsinin içinə daxil olur.
Bəzi hallarda isə aşağıdakı səbəblər invaginasiyaya yol aça bilər:
-
Meckel divertikulu
-
Bağırsaq polipləri və şişləri
-
Bağırsaq duplikasiyası
Əlamətləri və şikayətlər
Uşaqlarda invaginasiyanın ən tipik əlaməti qıvrandırıcı xarakterli qarın ağrısıdır. Bu sancılar 10–20 dəqiqə aralıqlarla baş verir və uşaq ağlayıb sakitləşir.
Digər simptomlara aşağıdakılar daxildir:
-
Nəcisdə tünd rəngli və ya çiyələk jelesinə bənzər qan
-
Qarın nahiyəsində dolğunluq və ələ gələn kütlə
-
Bəzən qusma və yüngül hərarət
Bu əlamətləri gördükdə dərhal həkimə müraciət etmək vacibdir, çünki invaginasiya qısa zamanda ağır fəsadlara səbəb ola bilər.
Diaqnoz və müalicə
Diaqnozun təsdiqi üçün təcrübəli radioloqun ultrasəs müayinəsi (USM) vacibdir. Müalicə üsulları isə vəziyyətin ağırlığından asılı olaraq dəyişir:
-
Pnevmatik (hava ilə açılma) üsulu
-
Hidrostatik (maye ilə açılma) üsulu
-
Effekt alınmadıqda cərrahi əməliyyat
Bütün hallarda müalicə əməliyyatxana şəraitində aparılmalıdır.